Pierwsze szczegóły porozumienia o zawieszeniu broni w Libii
Zgodnie z porannymi informacjami portalu eurokurier24.pl w Moskwie rozpoczęły się obrady dotyczące zawieszenia broni w Libii. Umowa o zawieszeniu broni w tym kraju będzie nadzorowana przez ONZ. Znamy już pierwsze szczegóły tego porozumienia.
Dokument zakłada wzajemne wycofanie sił oraz wstrzymanie transferu sił tureckich do Libii. Zgodnie z porozumieniem za zabezpieczenie odwiertów naftowych i gazowych ma odpowiadać libijska armia. Umowa obejmuje również międzynarodowy nadzór nad portami morskimi i lądowymi oraz powierzenie "misji antyterrorystycznej armii narodowej".
Rosyjskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych oświadczyło, że szef libijskiej armii Khalifa Haftar i szef libijskiego rządu „pojednania” Fayez al-Sarraj prowadzą dziś rozmowy w Moskwie i mogą podpisać porozumienie o zawieszeniu broni w Libii.
Kanał „Al-Ahrar Libia” zacytował Al-Sarraja, który powiedział, że podpisanie zawieszenia broni jest krokiem naprzód w realizacji porozumienia, a przyjęcie zawieszenia broni wynika z przekonania, że trzeba zachować spójność narodową. Dodał jednak, że jego siły są gotowe do wznowienia operacji wojskowych w przypadku jakiegokolwiek naruszenia umowy.
Wcześniej agencja informacyjna Interfax zacytowała Lwa Dingowa, szefa rosyjskiej grupy kontaktowej ds. Libii, który potwierdził, że Haftar i Al-Sarray spotkają się, aby omówić „możliwość podpisania rozejmu i szczegóły takiego dokumentu”.
"Wzywam wszystkich Libijczyków, aby przeszli na stronę przyszłości, wyrzekli się podziału i dążyli do pokoju i stabilności” - powiedział Al-Sarraj w telewizyjnym wystąpieniu przed odlotem do Moskwy.
Wydaje się, że porozumienie o zawieszeniu broni zawierane pod patronatem Rosji i Turcji trafi do podręczników jako przykład klęski dyplomacji Unii Europejskiej. Pisaliśmy o tym w analizie Czy car z sułtanem ograli Unię Europejską?
Przeczytaj też:
Przywódcy walczących w Libii stron dzisiaj w Moskwie mają podpisać rozejm
Sarraj, który w niedzielę wizytę w Turcji i spotkał się w Stambule z prezydentem Recepem Tayyipem Erdoganem, Haftar przyjechał do stolicy Rosji w niedzielę. Ostatni raz przywódcy walczących ze sobą w Libii stron spotkali się w Palermo 13 listopada 2018 roku na konferencji na temat Libii, którą Włochy zorganizowały, zanim Haftar ogłosił ofensywę na Trypolis w kwietniu 2019 roku.
Obecnie w Libii istnieją dwa najwyższe organy władzy wykonawczej: uznany na arenie międzynarodowej rząd porozumienia narodowego z Trypolisu, na czele z premierem Fayezem al-Sarrajem, oraz tymczasowy rząd Abdullaha al-Thaniego, z siedzibą na wschodzie kraju, obok parlamentu, który jest wspierany przez Libijską Armię Narodową (LNA) pod dowództwem Khalifa Haftara.
2 stycznia turecki parlament zatwierdził ustawę, która pozwoliła rządowi w Ankarze na wysłanie wojsk do Libii. Ten krok wywołał falę krytyki w całym regionie szczególnie w Egipcie i Zjednoczonych Emiratach Arabskich wspierających politycznie i militarnie Khalifę Haftara. 5 stycznia prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan ogłosił rozpoczęcie wysyłania wojsk tureckich do Libii. Erdogan zaznaczył, że siły te będą "miały za zadanie prowadzenie działań koordynacyjnych" i "zapewnienie bezpieczeństwa prawowitemu rządowi Libii", ale nie będą zaangażowane w walkę.
Rosja od dawna wspiera Khalifę Haftara, byłego generała armii Kaddaffiego, którego siły od początku ubiegłego roku oblegają Trypolis, stolicę Libii, w celu przejęcia kontroli nad krajem od uznanego przez ONZ rządu premiera Fayeza al-Sarraja, a Turcja właśnie wysłała siły wojskowe wspierające Sarraja i jego rząd.
W 2011 r. Międzynarodowa koalicja pod przywództwem Stanów Zjednoczonych i NATO przeprowadziła operację w Libii, która doprowadziła do zabójstwa Muammara Kaddafiego i obalenia reżimu, który rządził w kraju od ponad 40 lat.
W następstwie chaosu Po zabójstwie Kaddaffiego, w kraju pojawiło się wiele ośrodków władzy. Ostatecznie kontrolę nad wschodem Libii, dawną Cyrenajką objął parlament wybrany w wyborach ( w angielskojęzycznej prasie określany skrótem "HoR" - House of Representatives czyli Izba Reprezentantów) mający siedzibę w mieście Tobruk. Wspiera go Libijska Armia Narodowa (LNA) dowodzona przez generała 9obecnie już marszałka) Kalifę Haftara. Na zachodzie, w Trypolisie, utworzono Rząd Porozumienia Narodowego przy wsparciu ONZ i Unii Europejskiej,
Dwuwładza i załamanie systemu bezpieczeństwa doprowadziły do wzrostu aktywności zbrojnych grup powstańczych i organizacji terrorystycznych, które de facto kontrolują niektóre terytoria teoretycznie wierne rządowi z Tobruku na północnym zachodzie oraz obszary na południu kraju. Z powodu braku scentralizowanego organu władzy i zjednoczonej armii Libia stała się centrum przemytu, a także punktem tranzytowym dla nielegalnych migrantów z Afryki do Europy.
Na południu kraju, w dawnym Fezzan mają schronienie i bazy operacyjne rozmaite grupy partyzanckie w tym Al Kaida Islamskiego Magrebu i Państwo Islamskie (Państwo Islamskie Wielkiej Sahary). Przemyt ludzi, broni, paliwa z i do Libii stanowi jedno z podstawowych źródeł finansowania ich aktywności w rejonie Afryki Saharyjskiej.