S&D: Nie ma miejsca na kompromisy w sprawie demokracji i praworządności
Parlament Europejski przestrzega przed "ryzykiem nadużywania władzy" w czasie Covid-19 i wzywa Komisję Europejską do zwiększenia wysiłków poprzez podjęcie, w razie potrzeby, działań prawnych.
W piątek Parlament przyjął rezolucję, w której podsumował stan europejskich wartości demokratycznych w kontekście krajowych środków walki z pandemią COVID-19, 496 głosami do 138, przy 49 wstrzymujących się od głosu.
Podczas czwartkowej debaty z komisarzem ds. sprawiedliwości, Didierem Reyndersem, prawie wszyscy mówcy wyrazili obawy dotyczące praw obywateli i słabszych grup społecznych w wielu krajach UE, w których wprowadzono środki nadzwyczajne.
W rezolucji, Parlament podkreśla, że środki nadzwyczajne stwarzają "ryzyko nadużycia władzy" i podkreślono, że wszelkie ograniczenia mające wpływ na demokrację, praworządność i prawa podstawowe muszą być konieczne, proporcjonalne i ograniczone w czasie. Rządy krajowe nie powinny "nadużywać uprawnień nadzwyczajnych do wydawania aktów prawnych niezwiązanych z zagrożeniem zdrowia COVID-19".
Ponadto, członkowie wzywają kraje UE do
- Zakończenia "stanu wyjątkowego", lub przynajmniej jasne określenie uprawnień przekazanym władzy wykonawczej;
- Zapewnienia odpowiedniej kontroli parlamentarnej i sądowniczej;
- Powstrzymania się od bezpodstawnego ograniczania wolności zgromadzeń i zakazywania demonstracji w celu przyjęcia kontrowersyjnych decyzji,
- Powstrzymania się od przyjmowania środków, które mają głęboki wpływ na prawa podstawowe, np. zdrowie i prawa seksualne i reprodukcyjne (jak np. faktyczny zakaz aborcji w niektórych państwach członkowskich), kiedy obawy związane ze zdrowiem publicznym nie pozwalają na właściwą demokratyczną debatę i bezpieczny protest;
- Utrzymania prawa do wolnych i uczciwych wyborów, szczególnie w odniesieniu do zmian w ordynacji wyborczej;
- Zapewnienia równych praw osobom kandydującym w wyborach i podczas kampanii wyborczej oraz alternatywnych form głosowania;
- zachowania najwyższej powściągliwości w ograniczaniu swobody przemieszczania się, zwłaszcza w odniesieniu do prawa do życia rodzinnego;
- Zagwarantowania prawa do edukacji poprzez zapewnienie uczniom dostępu do nauki;
- Zagwarantowania dostępu do procedur udzielania azylu pomimo pandemii i działania na rzecz natychmiastowej ewakuacji obozów na wyspach greckich i przeniesienia osób ubiegających się o azyl do innych krajów UE oraz skutecznego zajęcia się warunkami w obozach; oraz
- Znalezienia rozwiązań w celu ochrony praw oskarżonych poprzez współpracę technologiczną lub sądową oraz ochronę praw więźniów.
Juan Fernando López Aguilar, europoseł frakcji Socjalistów i Demokratów, przewodniczący komisji wolności obywatelskich, sprawiedliwości i spraw wewnętrznych oraz sprawozdawca, powiedział:
Państwa członkowskie przyjęły ogromną liczbę różnych środków nadzwyczajnych, w różnym czasie i o różnym skutku, jako sposób reagowania na epidemię covid-19. Niezależnie od tego, czy chodzi o prawo do opieki zdrowotnej, prawo do prywatności i ochrony danych, prawo do równości wobec prawa, niedyskryminację czy wolność wypowiedzi i informacji, niewiele jest aspektów naszego codziennego życia, które nie zostały naruszone. Unijne zasady demokracji, praw podstawowych i praworządności są wątkiem, który nas łączy. Dlatego też stwierdziliśmy, że wszystkie środki w odpowiedzi na pandemię muszą mieć charakter proporcjonalny, konieczny i jedynie tymczasowy. Naszym przesłaniem jest to, że nawet w czasach kryzysu nie ma miejsca na kompromisy, jeśli chodzi o demokrację, prawa podstawowe i praworządność. Musimy zawsze stać na straży naszych wspólnych wartości i zagwarantować właściwą kontrolę parlamentarną i sądową. W miarę jak w przyszłości podejmowane będą dalsze działania związane z pandemią, komisja wolności obywatelskich, sprawiedliwości i spraw wewnętrznych będzie nadal monitorować sytuację we wszystkich państwach członkowskich.
Leszek Miller - Biuro w Brukseli
ASP13G351, rue Wiertz 60, 1047 Bruxelles
Tel. 0032 2 28 45868